پیام های معنوی

نکته ها ، برداشت ها و پیام هایی پیرامون موضوعات اخلاقی و معنوی

چهارشنبه ۰۵ اردیبهشت ۰۳

163-انفاق آشکار و پنهان

 رسولخدا صلی الله علیه و آله فرمودند : آیه : « الَّذِینَ یُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ بِاللَّیْلِ وَ النَّهارِ سِرًّا وَ عَلانِیَةً» : کسانی که اموال خویش را در شب و روز انفاق می نمایند ، در مورد حضرت علی علیه السلام نازل شده است

عَنْ رَسُولِ اللَّهِ(ص) قَالَ‌ نَزَلَتْ هَذِهِ الْآیَةُ الَّذِینَ یُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ بِاللَّیْلِ وَ النَّهارِ سِرًّا وَ عَلانِیَةً فِی عَلِیٍ‌
عیون اخبار الرضا (ع) ج 2 ص 62

آیه : الَّذینَ یُنْفِقُونَ أَمْوالَهُمْ بِاللَّیْلِ وَ النَّهارِ سِرًّا وَ عَلانِیَةً فَلَهُمْ أَجْرُهُمْ عِنْدَ رَبِّهِمْ وَ لا خَوْفٌ عَلَیْهِمْ وَ لا هُمْ یَحْزَنُون‏ (بقره/274) : کسانی که اموالشان را در شب و روز و آشکار و پنهان انفاق می کنند ، پاداششان نزد پروردگارشان خواهد بود و نه ترسی برای آنها خواهد بود و نه اندوهناک می شوند
این آیه ی شریفه در مورد حضرت علی علیه السلام نازل شده که چهار درهم در اختیار داشت که یک درهم آن را در شب و یک درهم آن را در روز و یک درهم آن را پنهانی و یک درهم آن را آشکارا انفاق نمود
      الأصفى فی تفسیرالقرآن، ج‏1، ص: 130

162-محبوب ترین اعمال

رسولخدا صلی الله علیه و آله فرمودند : یا علی! محبوبترین کارها نزد خداوند ، سه خصلت است :
هر کس واجبات الهی را بجا آورد ، عابدترین مردم است ، 
و هر کس از حرام های الهی دوری کند ، پرهیزکارترین مردم است ،
و هر کس به آنچه خداوند روزیش نموده است ، بسنده کند ، قانع ترین مردم است .

یا علی أحب العمل إلى الله ثلاث خصال من أتى الله بما افترض علیه فهو من أعبد الناس و من ورع عن محارم الله فهو من أورع الناس و من قنع بما رزقه الله فهو من أغنى الناس‏
تحف العقول ص 7

 خداوند جز خیر و مصلحت برای بندگانش نمی خواهد ، بنابراین اگر انجام چیزی را واجب کرده یا از انجام کاری نهی کرده و یا رزقی را برای آنان مقدّر نموده ، همه بر اساس خیر و صلاح آنان است

160-شناخت کامل

 
رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند : یا علی ! خداوند را ( آنچنان که شایسته است کسی) جز من و تو نشناخت ، و من را ( آنچنان که شایسته است کسی) جز خدا و تو نشناخت ، و تو را ( آنچنان که شایسته است کسی) جز خداوند و من نشناخته است

قال النبی ص یا علی ما عرف الله إلا أنا و أنت و لا عرفنی إلا الله و أنت و لا عرفک إلا الله و أنا
تأویل‏الآیات‏  ص  145   

شناختن و معرفت درجات و مراتبی دارد که هر کسی به مرحله ی بالای آن دست پیدا نمی کند و این معرفت نیازمند توانایی و استعدادی است که خداوند آن را در اختیار برخی از افراد چون پیامبر صلی الله علیه و آله و امیر المؤمنین علیه السلام قرار داده است

159-هلاک کننده ی انسان

رسول خدا صلی الله علیه و آله سه چیز را هلاکت کننده ی انسان دانستند : بخلی که پیروی شود ، خواهش نفسانی که دنبال شود ، و خود بزرگ بینی

قال رسول الله صلی الله علیه و آله : ... وَ اَلثَّلاَثُ اَلْمُهْلِکَاتُ شُحٌّ مُطَاعٌ وَ هَوًى مُتَّبَعٌ وَ إِعْجَابُ اَلْمَرْءِ بِنَفْسِهِ
خصال ج1 ص84

 هلاکت تنها جنبه ی مادی ندارد ، بلکه هلاکت معنوی نیز سخت تر از آن است ، و کسی دچار هلاکت معنوی می شود که صفات ناپسند اخلاقی داشته باشد و آنها را اصلاح نکند ، صفاتی چون بخل ، هوای نفس و خود پسندی

158-قوی ترین انسان

پیامبر صلی الله علیه و آله از کنار مردمی عبور کردند که در حال بلند کردن سنگی بودند ، پیامبر (ص) از آن سوال نمود : چکار می کنید ؟ آنان گفتند : می خواهیم بدانیم کدامیک از ما سخت تر و قوی تر از دیگران است ، پیامبر (ص) فرمودند : می خواهید بدانید کدامیک از شما قوی تر از دیگران است ؟ گفتند : بلی ای رسول خدا (ص) ، پیامبر (ص) فرمودند : آن کسیکه اگر راضی باشد ، رضایتش او را به گناه و کار باطلی دچار نسازد ، و اگر دچار نارضایتی و خشم گردد ، خشمش او را از گفتار حق ، بیرون نبرد ،  و اگر قدرت دارد ، دست از چیزی که حق او نیست بردارد .

مر رسول الله ص بقوم یرفعون حجرا فقال ما هذا قالوا نعرف بذاک أشدنا و أقوانا فقال ص أ لا أخبرکم بأشدکم و أقواکم قالوا بلى یا رسول الله قال أشدکم و أقواکم الذی إذا رضی لم یدخله رضاه فی إثم و لا باطل و إذا سخط لم یخرجه سخطه من قول الحق و إذا قدر لم یتعاط ما لیس له بحق
معانی‏ الأخبار      ص    366   

قدرت واقعی در انسان ، قدرتی است که با روح او در ارتباط است ،  قدرتی که اراده ی او را قوی سازد و بتواند رفتار و گفتار او را جهت دهد و به سعادت او کمک نماید

157-شبیه ترین افراد به پیامبر (صلی الله علیه و آله)

پیامبر صلی الله علیه و آله ( خطاب به اصحاب) فرمودند : آیا شما را از شبیه ترین افراد به من آگاه سازم ؟ اصحاب گفتند : بله ای رسول خدا ، ایشان فرمود : کسیکه از همه خوش اخلاق تر ، نرمخوتر ، نسبت به خویشاوندان نیکو رفتارتر باشد  ، برادران دینی را بیشتر دوست بدارد ، بر حق شکیباتر و بیشتر خشم خود را فرو برد ، بیشتر اهل گذشت و در حال رضایت و خشم با انصاف تر باشد .

عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ قَالَ النَّبِیُّ ص أَ لَا أُخْبِرُکُمْ بِأَشْبَهِکُمْ بِی قَالُوا بَلَى یَا رَسُولَ اللَّهِ قَالَ أَحْسَنُکُمْ خُلُقاً وَ أَلْیَنُکُمْ کَنَفاً وَ أَبَرُّکُمْ بِقَرَابَتِهِ وَ أَشَدُّکُمْ حُبّاً لِإِخْوَانِهِ فِی دِینِهِ وَ أَصْبَرُکُمْ عَلَى الْحَقِّ وَ أَکْظَمُکُمْ لِلْغَیْظِ وَ أَحْسَنُکُمْ عَفْواً وَ أَشَدُّکُمْ مِنْ نَفْسِهِ إِنْصَافاً فِی الرِّضَا وَ الْغَضَبِ
 الکافی  ج   2  ص  240   

هر کس از نظر اخلاقی پیامبر (ص) را الگوی خویش قرار دهد و نسبت به دیگران بیشتر اخلاق را رعایت کند ، از همه به پیامبر(ص) شبیه تر خواهد بود

156-عاقبت بخیر شدن

پیامبر صلی الله علیه و آله در هنگام وفات خویش به ابوذر (رحمه الله علیه) فرمودند : ای ابوذر ، وصیت پیامبرت را به خاطر بسپار تا به تو سود رساند ، هر کس پایان کارش قبل از مرگ ، نماز شب باشد ، اهل بهشت خواهد بود

وَ قَالَ النَّبِیُّ ص عِنْدَ مَوْتِهِ لِأَبِی ذَرٍّ رَحْمَةُ اللَّهِ عَلَیْهِ یَا أَبَا ذَرٍّ احْفَظْ وَصِیَّةَ نَبِیِّکَ تَنْفَعْکَ مَنْ خُتِمَ لَهُ بِقِیَامِ اللَّیْلِ ثُمَّ مَاتَ فَلَهُ الْجَنَّةُ
من‏ لایحضره‏ الفقیه  ج   1   ص  474

بخشی از عاقبت بخیر شدن بستگی به راهی دارد که هر فرد در زندگی برای خود بر گزیده ، لذا اگر کسی مسیر طاعت و بندگی را برای خود انتخاب نموده و تا هنگام مرگ ، خالصانه به عبادت پروردگار خویش همت گمارد ، خداوند نیز مرگ او را به گونه ای رقم می زند که تا آخرین لحظه ی ماندنش در این دنیا ، به عبادت خداوند مشغول باشد ، و این چیزی جز عاقبت بخیری نمی باشد .

155-داشتن نیت شایسته

رسول خدا صلی الله علیه و آله به ابوذر فرمودند : در هر چیز نیت شایسته ای داشته باشد ، حتی در خوردن و خوابیدن

یا أبا ذر لیکن لک فی کل شی‏ء نیة صالحة حتى فی النوم و الأکل
 أعلام‏ الدین     ص     194   

اگر انسان به نیت کسب رضایت الهی کارهای خود را انجام دهد ، در حقیقت خداوند را عبادت کرده است ، حتی در امور عادی زندگی مانند غذا خوردن و استراحت کردن ، لذا انسان مؤمن غذا می خورد تا نیرو داشته باشد امر خدا را اطاعت کند و استراحت می کند تا توان پیدا نماید در مسیر رضای خدا قدم بردارد

154-دانش و بردباری

رسول خدا صلی الله علیه و آله فرمودند : علم و دانش با یاد گرفتن حاصل می شود ، و بردبار شدن با بردباری ورزیدن تحقق می یابد

إنّما العلم بالتّعلّم، و إنّما الحلم بالتّحلّم
وسائل الوصول إلى شمائل الرسول ص  301 

برای رسیدن به هر کاری نیاز مند تلاش و پشتکار می باشیم ، اهل علم شدن نیازمند تلاش برای یاد گیری است ، و برای بردبار شدن در زندگی نیازمند آن هستیم که خود را به بردباری عادت دهیم

153-با روی گشاده

امام باقر علیه السلام فرمودند : مردی به نزد رسول خدا صلی الله علیه و آله آمد و گفت : من را سفارشی نمایید ، پیامبر(ص) در ضمن سفارش های خود به او فرمودند : با برادر( دینی ) خود با چهره ای گشاده روبرو شو

عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ أَتَى رَسُولَ اللَّهِ ص رَجُلٌ فَقَالَ یَا رَسُولَ اللَّهِ أَوْصِنِی فَکَانَ فِیمَا أَوْصَاهُ أَنْ قَالَ الْقَ أَخَاکَ بِوَجْهٍ مُنْبَسِطٍ
 الکافی   ج  2   ص  103 

گشاده رویی در هنگام ملاقات با مردم جزء اخلاق پسندیده است و باعث می شود مردم در هنگام رویارویی با هم احساس خوبی پیدا نموده و نیز موجب محبوبیت انسان نزد مردم خواهد شد