پیام های معنوی

نکته ها ، برداشت ها و پیام هایی پیرامون موضوعات اخلاقی و معنوی

پنجشنبه ۰۹ فروردین ۰۳

122- پرهیز از قضاوت یک جانبه

پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند : هنگامیکه دو نفر برای قضاوت به نزد تو می آیند ، به نفع اولین فرد قضاوتی نکن تا سخن طرف مقابل را بشنوی ، که اگر سخن هر دو را شنیدی ، (حقیقت) قضاوت برای تو آشکار خواهد شد

عَنْ أَبِی جَعْفَرٍ ع قَالَ قَالَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِذَا تَقَاضَى إِلَیْکَ رَجُلَانِ فَلَا تَقْضِ لِلْأَوَّلِ حَتَّى تَسْمَعَ مِنَ الْآخَرِ فَإِنَّکَ إِذَا فَعَلْتَ ذَلِکَ تَبَیَّنَ لَکَ الْقَضَا
وسائل ‏الشیعة ج : 27 ص : 216

لازم است در قضاوت کردن و مشاوره دادن به افراد ، سخن طرف مقابل را هم شنید ، تا حقیقت موضوع بر انسان آشکار گردد ، و انسان دچار قضاوت نادرست نشود

121-از خود گذشتگی

سخاوت و بخشش از جمله اخلاق الهی است ، و از خود گذشتن و دیگران را بر خود ترجیح دادن بالاترین درجه ی سخاوت است که این صفت عادت و روش پیامبر صلی الله علیه و آله بوده است و به همین خاطر خداوند در قرآن در باره ی پیامبر (ص) می فرماید : تو دارای اخلاق بزرگ و با عظمتی هستی

فالسخاء خلق من أخلاق الله تعالى و الإیثار أعلى درجات السخاء و کان ذلک من دأب رسول الله ص حتى سماه الله عظیما فقال وَ إِنَّکَ لَعَلى‏ خُلُقٍ عَظِیمٍ
مجموعة ورام   ج  1   ص  173   

هیچ کس در سخاوت و بخشش و ایثار و از خود گذشتگی به پایه ی پیامبر صلی الله علیه و آله  نمی رسید و به همین علت خداوند در قرآن کریم اخلاق پیامبر صلی الله علیه و آله را اخلاق بزرگ و برجسته ای معرفی نموده است

120-همراهی و همدردی

هر گاه یکی از اصحاب پیامبرصلی الله علیه و آله بیمار می گردید ، ایشان از او عیادت می کرد ، اگر اندوهناک بود ، اندوه او را برطرف می کرد ، اگر مسافر بود از خانواده و بستگان او جویا می گردید و نیازهایشان را در حد توانایی برطرف می کرد ، و اگر نیازی نداشتند به آنان اظهار محبت نموده و در حق آنان دعا می فرمود

کما کان یفعل رسول الله‏ (صلی الله علیه و آله) مع أصحابه فإن کان مریضا عاده أو فی غم خفض عنه أو مسافرا تفقد أهله و من یتعلق به و یسأل عنهم و تعرض لحوائجهم و وصلهم بما أمکن و إن لم یحتاجوا إلیه فی شی‏ء تودد و دعا
منیة المرید ص : 195  

یکی از ویژگی های پیامبر صلی الله علیه و آله همراهی و همدردی با اصحاب و یاران خویش بود و در حال حضور و غیاب ، جویای احوال آنان بوده و در رفع نیاز های آنان تلاش می نمود

119-هنگام دست دادن

پیامبر صلی الله علیه و آله هنگامیکه با کسی دست می دادند ، تا او دست پیامبر(ص) را رها نمی کرد ، پیامبر(ص) دست خویش را از دست او بر نمی داشت

إنه لم یکن یصافح احداً قط فینزع یده من یده، حتى یکون ذلک الذی ینزع یده من یده‏
التبیان فی تفسیر القرآن، ج‏10، ص: 269

پیامبر صلی الله علیه و آله از آنچه نشانه ی ادب و احترام و توجّه به مردم بود دریغ نمی کردند

118-پاکی روح

پیامبر صلی الله علیه و آله هنگامیکه این آیه را تلاوت می کردند : «قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَکَّاها» : رستگارشد هر کس نفس خویش را پاکیزه ساخت (شمس/9) مکث می نمودند و چنین دعا می کردند : خداوندا به نفس من تقوا عنایت کن ، زیرا تو صاحب اختیار و مولای منی ، و خداوندا نفس من را پاکیزه گردان که تو بهترین کسی هستی که آن را پاک می سازی !

کان رسول الله صلى الله علیه و آله إذا قرء هذه الایة «قَدْ أَفْلَحَ مَنْ زَکَّاها» وقف ثم قال: اللهم آتِ نفسی تقواها أنت وَلیُّها و مَولاها، و زَکِّها أنت خَیرُ من زَکّاها
تفسیر نور الثقلین    ج‏5   ص 586   

تزکیه نفس به معنای پاک ساختن روح از تمام آلودگی هایی است که بر اثر گناهان دامنگیر انسان می شود ، وانسان ضمن اینکه خود برای پاکی روح خود تلاش می کند از خداوند نیز در این جهت استمداد می طلبد

117-مکان نشستن

امام صادق علیه السلام فرمودند : هنگامیکه پیامبر صلی الله علیه و آله وارد منزلی می شدند ، نزدیکترین جای منزل می نشستند

ُ عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ کَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص إِذَا دَخَلَ مَنْزِلًا قَعَدَ فِی أَدْنَى الْمَجْلِسِ إِلَیْهِ حِینَ یَدْخُلُ
الکافی   ج  2   ص  662  

تواضع پیامبر(ص) به گونه ای بود که وقتی وارد منزلی می شدند ، بالای منزل نمی نشستند
بلکه نزدیکترین جایی که می یافتند می نشستند

116-در محضر عالِم

مردی به نزد پیامبر صلی الله علیه و آله می آید و می گوید ای رسول خدا(ص) اگرفردی از دنیا رفته است و در همان زمان مجلسِ علمی تشکیل شده است ( شرکت) در کدام مجلس نزد شما محبوبتر است ؟ پیامبر(ص) فرمودند : اگر کسی هست که در مراسم  تشییع و دفن شرکت کند ، حضور در مجلس عالِم برتر از از حضور درتشییع هزار جنازه و عیادت هزار مریض است !

جَاءَ رَجُلٌ إِلَى النَّبِیِّ ص فَقَالَ یَا رَسُولَ اللَّهِ إِذَا حَضَرَ جَنَازَةٌ وَ حَضَرَ مَجْلِسُ عَالِمٍ أَیُّهُمَا أَحَبُّ إِلَیْکَ أَنْ أَشْهَدَ فَقَالَ إِنْ کَانَ لِلْجَنَازَةِ مَنْ یَتْبَعُهُا وَ یَدْفِنُهَا فَإِنَّ حُضُورَ مَجْلِسِ عَالِمٍ أَفْضَلُ مِنْ حُضُورِ أَلْفِ جَنَازَةٍ وَ مِنْ عِیَادَةِ أَلْفِ مَرِیض‏
 مستدرک ‏الوسائل  ج   2   ص  481    ‏

ارزش حاضر شدن نزد عالم و دانشمندی که معرفت انسان را به خداوند و تکالیف الهی می افزاید ، از بسیاری کارها مهمتر است ، البته اگر امری مهمتر  از آن در میان نباشد

115-به سمت قبله

امام صادق علیه السلام فرمودند : پیامبر صلی الله علیه و آله در بیشتر موارد به سمت قبله می نشستند

عَنْ أَبِی عَبْدِ اللَّهِ ع قَالَ کَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص أَکْثَرَ مَا یَجْلِسُ تُجَاهَ الْقِبْلَةِ
الکافی  ج   2   ص  661  

قبله جهتی است که مسلمانان برای عبادت رو به سوی آن می کنند ، بنابراین جهتی است که برای مسلمانان از ارزش معنوی برخوردار است ، لذا نشستن به سوی آن نشان از اهمیت و ارزشی دارد که قبله و خانه ی کعبه دارد

114-چهره گشاده

پیامبر صلی الله علیه و آله  همواره در سخن گفتن ، لبخند به چهره داشتند

 کان رسول الله ص: إذا حدث بحدیث تبسم فی حدیثه
المیزان فی تفسیر القرآن    ج‏6  ص  313

پیامبر(ص) با چهره ی خندان و گشاده ی خود ، دل های انسان را جذب خویش و آیین الهی می نمودند

113-دعا در هنگام خواب

امام صادق علیه السلام به یکی از اصحاب فرمودند : آیا به شما خبر دهم که پیامبر صلی الله علیه و آله در هنگام خواب چه می گفتند ؟ او گفت : بلی ، امام(ع) فرمودند : پیامبر(ص) آیه الکرسی را قرائت می کردند و پس از آن می گفتند : بِسْمِ اللَّهِ آمَنْتُ بِاللَّهِ وَ کَفَرْتُ بِالطَّاغُوتِ اللَّهُمَّ احْفَظْنِی فِی مَنَامِی وَ فِی یَقَظَتِی : به نام خداوند ، به خداوند ایمان دارم و به طاغوت کافر هستم ، خداوندا من را در خواب و بیداری حفظ فرما

قَالَ أَبُو عَبْدِ اللَّهِ ع أَ لَا أُخْبِرُکُمْ بِمَا کَانَ رَسُولُ اللَّهِ ص یَقُولُ إِذَا أَوَى إِلَى فِرَاشِهِ قُلْتُ بَلَى قَالَ کَانَ یَقْرَأُ آیَةَ الْکُرْسِیِّ وَ یَقُولُ بِسْمِ اللَّهِ آمَنْتُ بِاللَّهِ وَ کَفَرْتُ بِالطَّاغُوتِ اللَّهُمَّ احْفَظْنِی فِی مَنَامِی وَ فِی یَقَظَتِی
الکافی  ج   2   ص  536  

شایسته است انسان مؤمن با یاد و نام خداوند به خواب رود که اگر در خواب اجل او فرا رسید ، با ایمان و اعتقاد به خداوند از دنیا رود و اگر زنده ماند ، خواب او نیز عبادت باشد